The next new path

Geld dat verdwijnt en geld dat er nooit geweest is. Internetbubbel, hypotheekbubbel, champagnebubbel. Banken die net niet failliet gaan maar met hun decadente feestjes blijven provoceren op de neoliberale Titanic. Want dat het neoliberaal model onherroepelijk aan zijn ondergang bezig is, daar lijkt iedereen het over eens. Zijn er radicale veranderingen in de maak of blijven we na een paar oppervlakkige aanpassingen van het systeem dezelfde koers varen? The next new path stuurt aan op antwoorden.

woensdag 31 december 2008

Al Jazeera to the Rescue?

Met alle regeringswissels en kwakkels over ‘Fortis-gate’, zouden we het in België haast vergeten. Maar van de huidige economische crisis wordt gezegd dat ze zo globaal is dat ze de hele wereldeconomie met zich kan meesleuren. Toch horen we over het algemeen weinig over de gevolgen buiten de Verenigde Staten en Europa, of het moest even zijn voor problemen in strategische grootmachten als China en Rusland. Gelukkig leven we in het internettijdperk waar de hele wereld met een paar klikken op je afkomt. De tijd waarin men een tv moest hebben en moest zappen naar CNN om te weten wat in de wereld gebeurd is verleden tijd. CNN staat immers online, naast alle andere zenders en burgerjournalisten dezer dagen. Zo trok het You-Tube channel van CNN’s grote concurrent Al Jazeera (English) mijn aandacht. Al Jazeera to the rescue?

Laat ons toch maar kritisch blijven. Op 8 oktober werd een fragment online gezet waardoor we nu ‘weten’ dat Iran de financiële crisis in het geheel niet voelt (1). Al blijkt de info na een paar klikken vooral te komen uit een speech van de Iranese president een dag eerder (2). ‘De Westerse economieën zullen volledig crashen, Iran zal overeind blijven’, is de boodschap. Al Jazeera vindt het echter een dag later niet nodig de president te vernoemen, hoewel het toch om een man gaat die al vaker provoceren tot kunst heeft weten verheffen.

En hoe zit het met de toestand in Afrika? Voelen zij de crisis al? Het internetfilmpje van 23 oktober (3) belooft alvast verduidelijking. Toch blijft het een rondje koffiedik kijken zonder concrete gegevens en spreekt men over Afrika als ware het geen continent, maar 1 land met 1 mogelijke uitkomst.

Maar er zijn zeker ook leerrijke voorbeelden. Zo stootte ik op volgende clip over El Salvador.



Men laat goed zien dat het land vast hangt aan de dollar en dat vooral zijn 2,5 miljoen migranten in de Verenigde Staten de economie van dit (toch niet zo rijke) land mee in stand houden. Hoewel ‘remittances‘ vaak informeel doorgegeven worden, kan ik me zeker voorstellen dat de impact in de VS de mensen van El Salvador parten speelt. Het zijn immers vaak de migranten die in de VS geen huizen kunnen betalen.

Of we dit nu mogen doortrekken voor andere ontwikkelingslanden weet ik zo niet. De huizenmarkt is (voorlopig) enkel in de Verenigde Staten hard getroffen. Ik geloof dat ondanks de recessie, geld van Europese migranten zeker gaat blijven vloeien richting de oorspronglanden. Maar het geeft alvast een van de aandachtspunten aan, die we in de nabije toekomst moeten onderzoeken.

Een ander punt voor de ontwikkelingslanden is de ontwikkelingssteun. De Kameroense minister van Financiën Essimi Menye zei te vrezen dat de budgetten voor ontwikkelingshulp, die al lager liggen dan wat de donoren ooit hebben beloofd, nog verder onder druk zullen komen nu er banken moeten worden gered en de economie in een recessie dreigt te gaan (4). De Keniaanse minister ging nog verder en vroeg zich af “Wie gaat de onschuldige landen compenseren die onder dit debacle zullen leiden. Als landen zich delinquent gedragen, dan legt de wereld normaal sancties op. Is er een ernstiger probleem dan de huidige crisis ?”

De problemen in de derde wereld gaan er immers niet echt over om te kijken of hun banken misschien ook een ‘bailout’ nodig hebben. De problemen zullen vooral te voelen zijn in de reële economie. Remittances, het terugschroeven van ontwikkelingshulp, wat met een verminderde in-en export enzoverder. Dat zijn de indirecte vraagstukken waar zij (en wij) antwoorden op zullen moeten bieden.

Hoe moeten we trouwens omgaan met landen die nog steeds grote schulden hebben bij het IMF en de Wereldbank. De Aziatische landen zijn nog niet vergeten dat na de Aziatische crisis het IMF hun vreselijk veel pijn heeft gedaan met de voorwaarden die ze opgelegd kregen (4). Nu zijn er verschillende landen die toch weer moeten aankloppen bij het IMF dat door de crisis cynisch genoeg zijn rol heeft herontdekt. Zo heeft de Britse premier Gordon Brown voorgesteld internationale organismen als het IMF in te schakelen als waakhond voor de financiële markten en eventuele anomalieën vroegtijdig te signaleren (5).

Het is misschien te vroeg voor antwoorden, maar alvast mag duidelijk zijn dat we ook buiten de EU en de VS moeten kijken en elke maatregel aftoetsen aan de gevolgen voor de sowieso reeds armere landen. Kennis is daarbij noodzakelijk. Ook Al Jazeera kan daarin bijdragen, al kan er best kritisch omgegaan worden met hun materiaal.

(1)’Financial Crisis leaves Iran Untouched’, 8 oktober 2008, Al Jazeera English, online te bekijken op http://www.youtube.com/watch?v=X0QebykeLJg

(2) ‘Iran and the Financial Crisis’, 7 oktober 2008, Al-Alam TV Iran, online te bekijken op http://www.youtube.com/watch?v=v89MSzPXiWI&NR=1

(3)’Riz Khan - Impact on Africa’, 23 oktober 2008, Al Jazeera English, online te bekijken op http://www.youtube.com/watch?v=34R9qvegkp8&feature=related

(4) 'Arme landen vrezen financiële reddingsplannen te dragen', 14 oktober 2008, verschenen in MO, online te lezen op http://ipsnews.be/index.php?id=35&no_cache=0&tx_uwnews_pi4%5Bart_id%5D=22750

(5) Vandaele, John (2007) ‘De Stille Dood van het Neoliberalisme’, Antwerpen: Houtekiet, p. 199.

(6) 'Financiële crisis grijpt wereldwijd om zich heen', 24 oktober, verschenen in MO, online te lezen op http://www.mo.be/index.php?id=63&tx_uwnews_pi2%5Bart_id%5D=22841&cHash=356ea044eb

Geen opmerkingen: